Bestrijding van kieuwwormen

Interessante boeken en links m.b.t. de goudvishobby [leden]
Plaats reactie
Brian
Lid FGF
Berichten: 2350
Lid geworden op: 22-10-2011 21:31

Bestrijding van kieuwwormen

Bericht door Brian » 09-02-2013 12:13

Opgelet: Ik heb dit verslag gevonden op het net. Ik weet niet of onze vissen bestand zijn tegen de samenstelling van het medicijn.
Ik ga dit nakijken. Als er mensen zijn die hier meer kennis over hebben mag je dit delen.


Het bestrijden van kieuwwormen



Door: Leo Lammerse
Het probleem
Steeds vaker spreek ik mensen welke bijna hele nesten met jonge Discussen kwijtraken doordat de vissen werkelijk "vergeven" zijn van de kieuwwormen. Vooral de jonge vis is hiervoor erg gevoelig. Ze groeien niet, eten slecht, worden donker van kleur en gestressd.
De vissen ademen buitengewoon snel en maken vaak spugende bewegingen alsof ze proberen iets uit te spugen. Dat een vis sneller ademt dan een oudere vis is overigens normaal. Vooral na het eten, als de stofwisseling op gang komt, is dit normaal. Een volwassen Discusvis ademt ongeveer 60 keer per minuut.

De oorzaak: de kieuwworm
We kennen de Gyrodactylus en de Dactylogrus. De Gyrodactylus is blind en levendbarend. Dit zijn overwegend huidparasieten welke ook wel op de kieuwen voorkomen. De wormen zijn biseksueel: één worm is dus voorzien van zowel mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen. Een embryo kan een volgend embryo bevatten en dit kan ook weer een volgend embryo bevatten. Totaal kunnen er dus 4 generaties in één worm huizen.
De Dactylogyrus heeft vier ogen en is voornamelijk een kieuwparasiet welke ook wel eens op de huid kan voorkomen. Deze worm legt eieren (behalve de Dactylogyrus crassus welke voorkomt bij de inheemse kroeskarper en goudvissen) Bij 30 graden komen deze eieren in ca twee dagen uit. De larven zijn voorzien van trilharen zodat ze naar een gastheer (of vrouw) kunnen zwemmen. Ze kunnen slechts kort overleven zonder gastheer van ca 10 uur bij de grote Dactylogyrus vastator (Nybelin) tot ca 5 uur bij de Dactylogyrus macracanthus (Wegener). Bij deze soort duurt het 3 tot 4 dagen voordat de eieren uitkomen. Het bereiken van het uiteindelijke volwassen stadium duurt enkele weken.
Als we alle vissen uit onze beplante bak kunnen vangen en in een andere, kale bak, kunnen behandelen dan is de beplante bak na de kuur van 10 dagenin ieder geval kieuwwormvrij. (waarschijnlijk al na 5 dagen)
Verder kennen we nog kieuwwormen van het geslacht Cichlidogyrus en met name de soort Cichlidogyrus tilapiae, een soort welke oorspronkelijk uit het Midden Oosten komt. Deze soort komt voornamelijk bij Cichliden voor en dan weer met een voorkeur voor Tilapia's en Haplochromis. Om de noodzakelijke algen, welke als voedsel dienen voor sommige van deze vissen, in stand te houden zal een eventuele beandeling buiten de normale huisvesting dienen plaats te vinden. In eerste instantie zal er echter onderzoek dienen te worden gedaan naar de verdraagzaamheid van het middel bij deze vissen.
Verder kennen we nog wat minder belangrijke ondersoorten waarvan ik jullie de namen en kenmerken zal besparen. In ieder geval lijken ze allemaal erg op elkaar en de behandeling is dan ook gelijk.
Alle door mij gevonden kieuwwormen waren van het geslacht Dactylogyrus. Het record was bijna 30 wormen op de kieuwen van een visje van 4 centimeter.
dactylog.jpg (38121 bytes)Dactylogrus gyrodact.jpg (33736 bytes)Gyrodactylus

Het onderzoek
Onderzoek via de microscoop leerde mij dat de bekende middelen niet hielpen tegen deze kieuwwormen. Kennelijk waren de wormen resistent tegen deze bekende middelen.
Menig visje werd opengesneden en het resultaat van de diverse kuren op de proefdieren werd onderzocht. De resultaten waren teleurstellend. Steeds waren er weer levende wormen te vinden. Alle wormen waren van de eierleggend soort Dactylogyrus. (Gemakkelijk herkenbaar, het is net zo'n "Mens erger je niet" poppetje met vier oogjes).
Steeds werden alle kieuwblaadjes onderzocht. Wel dient het witte botje waaraan de lamellen bevestigd zijn te worden losgeknipt daar anders het dekglaasje niet goed op het preparaat past. Het hobbelt een beetje en kan gemakkelijk worden stukgedrukt. Bovendien komen er meestal erg veel luchtbellen onder het dekglaasje terwijl ook het scherpstellen moeilijker wordt.
Bij visjes tot 4 cm lukt het meestal nog wel zonder het kieuwbotje te verwijderen. Reeds bij een vergroting van 50 tot 100 x zijn de wormen al snel zichtbaar. Ze zijn vrij beweeglijk en direct herkenbaar aan de 4 zwarte oogjes (Dactylogyrus). Een goed beeld geeft de eerste zwart-wit afbeelding. Met enig scherpstellen zijn ook vaak de haken te zien waarmee de parasiet zich vasthoudt. Op de kleurenfoto's is dit goed te zien. We zien vier grote centraalhakenen 14 kleinere randhaken. Bij de Gyrodactylus zijn dit overigens twee centraalhaken en 16 kleinere randhaken.
Na vele weken proberen werd de operatie grootschaliger aangepakt met behulp van twee bevriende kwekers. In groepen van 10 vissen werden andere doseringen en ook andere stoffen toegepast. Met een ongebruikelijke dosering van reeds lang bekende stoffen werden de eerste goede resultaten geboekt. De basis is kopersulfaat. Met goed bedoel ik dan dat alle wormen waren gedood. Hierna werd het middel verder ontwikkeld tot de huidige definitieve samenstelling werd bereikt. De resultaten zijn fantastisch!

De behandeling
De behandeling bestaat uit het toedienen van een combinatie van drie verschillende stoffen, te weten: kopersulfaat, citroenzuur en methyleenblauw in een concentratie van respectievelijk 1,5 - 1,5 en 1 gram op 1000 liter water. Het uiteindelijke kopergehalte bedraagt dan 0,38 mg per liter (Krause, Handbuch Aquarienwasser). Dit is niet te meten met de testsets welke met een (meestal roze) kleurindicator werken daar methyleenblauw alles overheerst.
Het is belangrijk dat deze dosering op peil blijft gedurende de 10 daagse behandeling. Als er water wordt afgeheveld met b.v. ontlasting dan moet verhoudingsgewijs worden nagedoseerd. Dit is eenvoudig uit te leggen: Je hebt een bak van 500 liter. Van de stampoplossing dient men 1cc per liter te gebruiken. Dit is dus 500cc. Nu ga je 50 liter verversen omdat je b.v. de ontlasting hebt afgeheveld. Om de 50 liter vers water weer op peil te brengen moet er dus 50cc worden toegevoegd.
Zoals gezegd duurt de behandeling 10 dagen en is het van belang met schoon en nitraatarm water te beginnen. De derde, vijfde en zevende dag wordt er 50% nagedoseerd. Als je dit tegelijk doet met een waterverversing dan wordt de rekensom iets uitgebreider. In het bovenstaande voorbeeld is er dan al 50 liter op peil gebracht. De overige 450 liter dient dan voor de helft te worden nagedoseerd.
Voorbeeld: bak is 500 liter. Op dag 3 wordt 50 liter ververst, op dag 5 wordt er niet ververst en op dag 7 wordt 100 liter ververst. Toediening: dag 1 : 500cc, dag 3 : 50cc + de helft van 450cc (er was nog immers 450 liter oud water) = 275cc totaal, dag 5 : de helft van 500cc = 250cc en dag 7 : 100cc + de helft van 400cc (er was nog immers 400 liter oud water) = 300cc. Op dag 10 wordt er zoveel mogelijk ververst en de residu wordt er met behulp van actieve kool uitgefilterd. Als we gaan afhevelen op ander dagen dan drie, vijf en zeven dan wordt de rekensom onnodig ingewikkeld. Niet doen dus. Tenzij noodzakelijk ook géén water verversen tijdens de behandeling!

De werking
Tijdens de kuur toonden de dieren niet of nauwelijks afwijkend gedrag zoals schrikachtigheid, donkerkleuring (voor zover viel waar te nemen) eetonlust e.d. Alle vissen aten goed en kwamen nieuwsgierig op het aangebodene af.
Natuurlijk heeft het middel ook wat nadelen. Gezien de samenstelling is het niet toepasbaar in een beplante bak. Ook alg-groei zal gedurende langere tijd niet plaats vinden. (Nadeel voor Malawi & Tanganjika bakken, niet voor Discus) Alle bacteriën en lagere dieren sterven af. Kieuwwormen en slakken vallen hier ook onder. Het filter kan toch beter doordraaiën en later opnieuw worden opgestart met bacteriën uit een flesje. Wel is het raadzaam het filter van te voren goed te reinigen daar de vervuiling in het filter de giftigheid van het koper kan verhogen. De mechanische filtering blijft noodzakelijk omdat er tijdens de kuur winig water gewisseld dient te worden. Nitriet en nitraat in het water bevorderen ook de giftigheid van het koper. Meervallen, Corydoras, Panaque, Plecostomus, Sturisoma en Ancistrus reageerden normaal. Er waren geen uitvallers. Ook niet bij de Discusvissen overigens waarvan er naar schatting twee- tot driehonderd werden behandeld. Dit getal is inmiddels verveelvoudigd. Voor andere soorten vissen steek ik mijn handen niet in het vuur! Ik heb hier (nog) geen ervaring mee.
Verden werden, nu het visje toch al dood was, de andere organen en met name de darm en de huid onderzocht. Bij een aantal vissen werden flinke hoeveelheden Flagellaten ontdekt waaronder het grote Protopalina symphysodonis flagellaat. Dit is een flagellaat dat typisch bij Aziatische discusvissen voorkomt. Deze flagellaten werden door na behandeling niet meer geconstateerd. (Overigens is het meest voor de hand liggende middel tegen flagellaten Metronidazool. Door toenemende resistentie dient dit tegenwoordig met 1 gram per 100 liter te worden gedoseerd.)
Ook werden vertegenwoordigers van het geslacht Capillaria ontdekt. Dit is een draadworm waarvan de vrouwelijke exemplaren er kunnen uitzien als een parelsnoer: van voor tot achter bezet met eieren. Deze eieren lijken zijn wat ovaal met links en rechts een soort dekseltje erop. Deze treffen we meestal in de ontlasting aan in tegenstelling tot de draadworm zelf. De behandeling had geen zichtbaar effect op deze draadwormen. Overigens zijn deze gemakkelijk te bestrijden met Flubenol.
Tevens mag er goed resultaat worden verwacht bij de bestrijding van de gevreesde Columnarisziekte, Odinium (alhoewel wij als Discusliefhebber hier weinig mee te maken hebben daar deze parasieten zich nauwelijks kunnen handhaven bij onze watertemperaturen van 30 graden Celsius), vinrot, algziekten, schimmels, bacteriële aandoeningen en Costia (huidtroebeling).

Het medicijn
Beter kunnen we zeggen: het gif. De eerste werkzame stof is kopersulfaat. Kopersulfaat is zeer giftig voor lagere dieren, ongewrvelden, algen etc. Ook waterplanten verdragen het slecht. Contact met andere metalen, met name zink doen de giftigheid toenemen. De tweede werkzame stof is citroenzuur. Dit werkt als chelator voor het kopersulfaat waardoor de giftigheid voor vissen sterk wordt verminderd terwijl de werkzaamheid tegen de parasiet nauwelijks vermindert. Bovendien wordt de werking minder beïnvloed bij gebruik van zuur/zacht/hard of alkalisch water. Het wordt dus stabieler.
De derde werkzame stof is methyleenblauw. Deze stof is ook zeer slecht voor de kieuwworm terwijl het middel het zuurstofopnemend vermogen van het bloed van de vis verhoogt waardoor de afweerkrachten van de vis toenemen. Dit is utermate gunstig daar door het kopersulfaat en de kieuwwormen de vis het al iets benauwder krijgt. Bovendien werkt het als tegengif bij nitriet- en nitraatvergiftigingen. Dit is van belang daar de filterwerking aanmerkelijk minder wordt. Ik noem het mengsel KCM (Kopersulfaat, Citroenzuur en Methyleenblauw).

Waarschuwing
Nogmaals wil ik erop wijzen dat ik alleen ervaring heb met Discusvissen en een aantal eerder genoemde "buikschuivers". Resultaten met experimenten bij andere vissen inzake verdraagzaamheid etc. verneem ik gaarne. Hierdoor kunnen we onze kennis uitbreiden. Een eventuele behandeling geschiedt geheel op eigen risico! Veel nieuw aangekochte vissen zijn vaak ook al weer met wormen besmet. Informeer bij de handelaar of hij kan garanderen dat zijn vissen wormvrij zijn. Bij twijfel dienen de vissen eerst in een hospitaalaquarium behandeld te worden met KCM. Het is verstandig de vissen eerst te laten acclimatiseren in deze quarantainebak. Deze bak dient aparte hevelslangetjes, voerschepje, vangnetje etc. te hebben daar anders de andere vissen besmet kunnen raken. Als de vissen gewend zijn en goed eten dan kan de behandeling worden gestart.
KCM vlekt enorm en is moeilijk van de handen te krijgen en vrijwel niet uit licht gekleurde stoffen. Wonderlijk genoeg kleurt de siliconenkit van het aquarium meestal wel maar na enkele weken verdwijnt dit vanzelf. Hoe zachter het water des te eerder de blauwkleuring verdwenen zal zijn.

Tot slot
Vooral in het begin hebben wij met argus-ogen gelet op eventuele bijwerkingen en afwijkingen in het gedrag van de vis. Uit niets blijkt dat er nadelige effecten zijn. Na de behandeling zijn de vissen meestal levendiger en eten en groeien beter. De voortplanting is normaal (vissen worden dus niet steriel!) en de overlevingskans van het jonge visje wordt aanzienlijk vergroot. Ik denk werkelijk dat dit onderzoek heeft bijgedragen in het creëren van een betere kans voor onze geliefde Discusvis. Commentaar, positief of negatief, is altijd welkom. De liefhebbers welke tot nu toe deze methode hebben toegepast waren in ieder geval zeer positief.

Bron:http://users.telenet.be/jp.wenselaers/Kieuwwormen.htm
Wie oude kennis koestert en voortdurend nieuwe vergaart, mag een leraar van anderen zijn.

FancyGoldfish
Site Admin
Berichten: 6397
Lid geworden op: 21-10-2011 18:12

Bericht door FancyGoldfish » 09-02-2013 13:33

Ik zou kopersulfraat niet zomaar gebruiken voor sluiers. De nieren gaan namelijk naar de knoppen hierdoor.

Maar ze hebben het hier ook over discussen en geen sluiers. Leo Lammers haalt discussen van dacht ik Stendker en Tony Tan.

Plaats reactie